Walka z wykluczeniem komunikacyjnym to obecnie jedno z głównych zdań, które postawiono przed Ministerstwem Infrastruktury. Między innymi w tym celu powstał Krajowy Program Kolejowy do 2023 roku. Na cele związane z realizacją programu przeznaczono 70 mld złotych. Na jakim etapie jest realizacja KPK i jak z wykluczeniem transportowym chcą walczyć spółki z grupy PKP? O tym rozmawiali paneliści podczas debaty „Dostępność komunikacyjna”.
W debacie udział wzięli:
- Witold Bawor, Członek Zarządu ds. Operacyjnych, PKP CARGO S.A.
- Mirosław Gilarski, Prezes Zarządu - PKP Telkol Sp. z o.o.
- Mirosław Antonowicz, Członek Zarządu - PKP S.A.
- Adamas Ilkevičius, Zastępca Dyrektora Generalnego - Koleje Litewskie
- Andrzej Bittel, Sekretarz Stanu - Ministerstwo Infrastruktury
- Adam Laskowski, Członek Zarządu - PKP Intercity S.A.
- Ireneusz Merchel, Prezes Zarządu - PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
- Bogdan Rzońca, Poseł - Parlament Europejski
Wykluczenie transportowe to w większości przypadków brak możliwości dostania się do określonej miejscowości przy pomocy transportu publicznego. W Polsce jest obecnie wiele miast, miasteczek i wsi, do który transport możliwy jest wyłącznie za pośrednictwem samochodu.
Jak poradzić sobie z problemem?
Rozwiązaniem tego problemu zajmuje się Ministerstwo Infrastruktury wraz ze spółkami z grupy PKP. - Będziemy odbudowywać i budować nie tylko nowe linie, ale także łącznice między istniejącymi liniami. Ważne jest przywracanie kolei tam, gdzie kiedyś istniała. Dzięki temu udało nam się np. przywrócić ruch kolejowy do Lubina. To duże miasto bardzo długo było wykluczone komunikacyjnie. Takich miejsc jest w Polsce kilkadziesiąt. Kolejnym przykładem jest Jastrzębie Zdrój – stutysięczne miasto, które nie ma połączenia kolejowego. Ważne jest aby miasta zyskały one połączenia z koleją - powiedział Ireneusz Merchel, prezes Zarządu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
Rozwiązywanie wykluczenia transportowego może być możliwe także poprzez zwiększania częstotliwości kursowania pociągów, na istniejących liniach oraz zwiększenie przystanków, na których się zatrzymują. - W rozkładzie w okresie 2015/2016 pociągi zatrzymywały się na 333 stacjach. W rozkładzie na 2020 będzie tych stacji ponad 400. To przykład rozwoju naszych sieci i zwiększaniu jej o miejsca, które mają duży potencjał. – mówi Adam Laskowski, Członek Zarządu - PKP Intercity S.A. - Potrzeba wynika głównie z tego, że wzrasta liczba pasażerów. W ciągu roku obsługujemy bowiem 40 mln osób. – dodał.
Jak zaznaczył Witold Bawor, Członek Zarządu ds. Operacyjnych, PKP CARGO S.A. problem niewystarczających połączeń kolejowych doskwiera także przewoźnikom towarowym. Modernizacja sieci oraz taboru ma się przyczynić także do rozwoju transportu międzynarodowego. - Wspólnie z PKP SA pracujemy nad rozwojem terminali towarowych. Ma powstać wspólny, jednolity system obsługi wszystkich terminali. Inwestujemy także w lokomotywy wielosystemowe, które pozwolą na realizację połączeń międzynarodowych – powiedział.
Kolej musi łączyć a nie dzielić. Dotyczy to także poprawy dostępności w miastach, w których kolej jest już obecna. Ważne jest, aby budować i modernizować stacje i przystanki tak, by były rozwiązania ułatwiające dostęp do kolei wszystkim podróżnym i my to robimy w ramach Krajowego Programu Kolejowego– powiedział Ireneusz Merchel, Prezes Zarządu - PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
Dostęp do dworca
Wykluczenie to także trudność w dostaniu się na dworzec lub pokład pociągu przez osoby z niepełnosprawnością, a także np. rodziców z wózkami. - Wyciągamy pomocną dłoń do pasażerów z różnych grup społecznych. Jesteśmy w trakcie największego programu inwestycyjnego, który ma ułatwić korzystanie z pociągów rodzinom z dziećmi, osobom niepełnosprawnym, czy pasażerom, którzy podróżują z rowerem. – komentuje Adam Laskowski, Członek Zarządu PKP Intercity S.A.
- Dworzec to pierwszy i ostatni moment kontaktu pasażera z koleją. To bardzo ważne, aby były one dostępne dla wszystkich grup pasażerów, w tym osób o ograniczonej mobilności i atrakcyjne wizualnie. Takie na przykład są innowacyjne dworce systemowe, których w ramach Programu Inwestycji dworcowych PKP SA wybuduje 40. Jednak większość objętych tym programem dworców to obiekty przeznaczone do modernizacji. Często są one objęte ochroną konserwatora zabytków. Dbając o ich historyczny wygląd nadal musimy zrobić wszystko, aby były one dostępne dla każdego pasażera. – mówi Mirosław Antonowicz, Członek Zarządu w PKP S.A.
- Patrząc na dostępność od strony pasażera, wydaje się że takie pomysły jak bikesharing, czyli możliwość wynajmowania rowerów i tworzenia parkingów przy stacjach, doskonale zwiększa dostępność kolei. Badania pokazują bowiem, że pieszy chętnie dojdzie do stacji, jeśli odległość nie przekracza 2 km, jeśli ma dostęp do roweru, to ta odległość zwiększa się do 4 km, a z rowerem elektrycznym aż 8 km. – podkreśla Mirosław Gilarski, Prezes Zarządu w PKP Telkol Sp. z o.o.
Środki z kolejnej perspektywy finansowej
Nadal trwa realizowanie projektów z obecnej perspektywy finansowej Unii Europejskiej. - W procesie przetargowym są projekty na kwotę ponad 10 mld zł. Większość inwestycji z KPK zakończy się do 2022 roku. Chętnie przyjmiemy dodatkowe środki na nowe inwestycje, jesteśmy bowiem przygotowani na ich realizację. – zapewnił Ireneusz Merchel.
Trwają już bowiem kuluarowe rozmowy dotyczące przyszłej perspektywy finansowej po 2021 roku. - Komisja Europejska przedstawiła projekt budżetu, z którym nikt się nie zgadza. – mówi Europoseł Bogdan Rzońca. Prawdopodobnie budżet na kolejną perspektywą będzie uchwalony bardzo późno. Mówi się nawet o końcu 2020 roku. – dodaje.
Jak zauważa Andrzej Bittel, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury, należy uważać, aby nie popełnić błędów z przeszłości. - Popełnilibyśmy grzech zaniechani, gdybyśmy się nie szykowali do inwestycji w kolejnej perspektywie finansowej UE po 2021 roku. Nie możemy popełnić błędów z 2015 roku. Ja wierzę w to, że budżet zostanie poprawiony. Będziemy gotowi na ten budżet. Już mamy gotowe projekty na kolejne 40 mld zł. – zapewnił przedstawiciel resortu infrastruktury.