Zbuduj sobie raj

Wracamy z Lata z Książką w Mikołajkach, kilku autorów w jednym busie – nadarzyła się okazja wspólnego powrotu do Warszawy. Wakacje w pełni, lato obezwładnia gorącem, zaczynamy dyskutować o tym, czy ukazują się jeszcze ciekawe książki podróżnicze. Gdy przychodzi moja kolej, polecam „Gorączkę złota”. – A o czym to? – pyta jeden ze współtowarzyszy podróży, nielichy globtroter. Odpowiadam, że o Wenezueli, a dokładnie to o… nie kończę, bo trzeci rozmówca wchodzi mi w słowo i prawi: – Znajomy z Florydy, Polak, który żyje z organizowania wycieczek po Ameryce Południowej, opowiadał mi niedawno, że ledwie uszedł stamtąd z życiem. W ostatniej chwili spod lufy wyciągnął go jeden z dyplomatów. – No cóż – odpowiadam żartem – w takim razie już wiesz, o co chodzi, i nie musisz czytać tej książki. On nie, ale wszyscy inni koniecznie powinni po nią sięgnąć.

Książka nieoczywista

Tomáša Forró poznałem kilka miesięcy temu podczas targów książki w Warszawie, był jednym z gości panelu poświęconego sprawom ukraińskim: „Jak pisać o wojnie: Perspektywa twojej wojny i wojny, na której jesteś gościem”. Wysoki facet o trochę dziecięcej twarzy – zastanawiałem się, czy krótką brodą nie próbuje sobie trochę dodać powagi. Spokojny, cichy, uważnie wsłuchujący się w to, co mówią inni, a zarazem bardzo ostrożnie dobierający własne słowa. Dobre cechy u reportera, łatwo zrozumieć, dlaczego budzi zaufanie i ludzie chcą z nim rozmawiać. Wydano w Polsce jego „Apartament w hotelu Wojna. Reportaż z Donbasu”, opowieść o Ukrainie, za którą otrzymał nagrodę specjalną w ramach Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego. Książka świetna, książka nieoczywista, przede wszystkim o ludziach po obu stronach frontu. Forró wędrował po Ukrainie w czasie dziwnej wojny, czyli już po zaborze Krymu i wybuchu walki o Donbas, ale grubo przed pełnoskalową inwazją Rosjan. Zatem w czasach, gdy świat Zachodu udawał, że nic złego się na Wschodzie nie dzieje, nie chcąc denerwować swojego dobrego handlowego partnera Władimira Putina. „Gorączka złota. Jak upadała Wenezuela” to opowieść wywiedziona z trzech wypraw Tomáša Forró do tego kraju. Wyprawa pierwsza, rok 2007. „Rządzona przez Cháveza Wenezuela dzięki wysokim cenom ropy przeżywała czasy prosperity”.