Skuteczna demitologizacja Edwarda Gierka

Edward Gierek przez znaczną część starszego pokolenia jest w dalszym ciągu darzony nie do końca zrozumiałym dla mnie sentymentem. Wynika on z pewnością z tego, że obejmując władzę, dawał nadzieję na zmiany w systemie PRL-owskim i pozytywnie wyróżniał się na tle swojego poprzednika Władysława Gomułki. Bazując na tych pozytywnych odczuciach, w 2022 r. powstał bardzo niskich lotów film „Gierek”. Jego najlepszym elementem była gra aktorska Michała Koterskiego, co mówi zresztą samo za siebie. Szczęśliwie rok później ukazała się książka prof. Mirosława Szumiły dotycząca drogi do władzy Edwarda Gierka, która obala wiele mitów na temat I sekretarza KC PZPR w latach 1970–1980 i może być dobrym przewodnikiem po jego życiu do 1970 r. Jest to zresztą pierwsza naukowa monografia tej postaci, gdyż wcześniej powstały jedynie publikacje dziennikarskie, niecechujące się zresztą specjalną wnikliwością.

Szumiło, przygotowując swoją naukową monografię, postawił sobie za cel przybliżenie kariery partyjnej Gierka. Opisał to zagadnienie w pięciu rozdziałach ułożonych chronologicznie. Wykorzystał w tym zakresie wiele źródeł archiwalnych. Za szczególnie cenne należy poczytać dotarcie przez autora do materiałów sowieckich, belgijskich oraz pozyskanie relacji świadków wywodzących się ze środowiska dygnitarzy PZPR. Lubelskiemu historykowi przydało się również szerokie doświadczenie w badaniu elity komunistycznej władzy, gdyż w interesujący sposób przybliża umiejętności Gierka w poruszaniu się między różnymi koteriami polskiej monopartii. Nawiązuję też w ten sposób do innej wartościowej biografii przygotowanej przed laty dotyczącej Romana Zambrowskiego.