Część środowisk żydowskich od dawna zarzuca papieżowi Piusowi XII, że był obojętny wobec Holocaustu i nie potępił go w zdecydowany sposób. Z kolei Watykan podkreśla, że Pius XII nie chciał pogarszać sytuacji i dlatego nie sprzeciwiał się hitlerowcom, ale cały czas potajemnie pomagał Żydom. – Podejmuję tę decyzję po wysłuchaniu opinii moich najbliższych współpracowników, w duchu spokoju i zaufania, pewien tego, że poważne i obiektywne badania historyczne będą w stanie ocenić we właściwym świetle i przy właściwym podejściu krytycznym momenty chwały tego papieża, a także bez wątpienia również chwile wielkich trudności, pełnych udręk decyzji, ludzkiej i chrześcijańskiej roztropności – powiedział Ojciec Święty.
– Kościół nie boi się historii, lecz ją kocha i chciałby kochać ją bardziej i lepiej tak, jak kocha Boga – stwierdził Franciszek.
Papież Pius XII organizował pomoc humanitarną, udzielił też azylu ok. 5 tys. Żydów, jak również jeńcom wojennym i uchodźcom. W ostatnich latach Watykan ujawniał nieznane dokumenty i listy świadczące o tym, że Pius XII był zaangażowany w ratowanie Żydów.