Polska nie jest już państwem prawa. Taki wniosek nasuwa się po ponadrocznej obserwacji tego, w jaki sposób władzę sprawują politycy rządzącej koalicji.
Władztwo prawa
Rządy prawa to koncepcja, która kreuje władztwo prawa nad działaniem władzy publicznej przez związanie tej ostatniej treścią prawa i nakazem przestrzegania go. W ten sposób rządy prawa są granicą dla polityki, dla arbitralności władzy, a tym samym gwarancją praw i wolności człowieka.
W państwie prawa tworzenie porządku prawnego odbywa się w prawem przewidzianej procedurze, a powstałe prawo jest kompletne, spójne, uporządkowane hierarchicznie i wyposażone w odpowiednią treść. Z rządów prawa wynikają też nakaz interpretacji prawa przy użyciu prawnych reguł wykładni oraz właściwe stosowanie przepisów, w trakcie którego organy państwa działają na ich podstawie i zgodnie ze swoimi kompetencjami. Jakiekolwiek naruszenie tych zasad podważa istotę rządów prawa.
Rządy prawa nadają władzy demokratyczną naturę i wzmacniają ją, legitymizując proces decyzyjny. Dlatego dziś rządy prawa stanowią – przynajmniej oficjalnie – fundament prawnego porządku każdego państwa. Jednak w rzeczywistości nie zawsze tak jest. Są kraje, gdzie praktyka działania władzy odchodzi od rządów prawa. Władza łamie obowiązujące standardy, choć używa przy tym autorytetu rządów prawa dla usprawiedliwienia swojego postępowania, by uzyskać społeczną akceptację.
Zgodnie z konstytucją Polska jest państwem prawa, które realizuje treść zasady rządów prawa wskazanej w jej art. 2 (jako zbiór wartości) oraz w art. 7 (jako zbiór zasad działania państwa). I w praktyce funkcjonowania państwa przez wiele lat udawało się – w lepszy lub gorszy sposób – spełniać te standardy.
Do czasu. 13 grudnia 2023 r., na podstawie decyzji nowej większości parlamentarnej złożonej z trzech klubów: Koalicji Obywatelskiej, Trzeciej Drogi (z Polską 2050 i PSL w składzie) oraz Lewicy, prezydent Andrzej Duda powołał na urząd Prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska, a następnie na jego wniosek powołał i zaprzysiągł Radę Ministrów.
Przewracanie rządów prawa
Dla rządów prawa w Polsce ta data to symboliczny moment. Niemal natychmiast nowo ukonstytuowany Sejm i Rada Ministrów rozpoczęły działania oficjalnie nazywane przez polityków większości parlamentarnej „przywracaniem rządów prawa”. W rzeczywistości działania te z rządami prawa nie mają nic wspólnego. Wręcz przeciwnie – ich celem jest bowiem dokonanie w sposób faktyczny istotnych i trwałych zmian strukturalnych w systemie politycznym państwa (ustroju) zdefiniowanym przecież na poziomie konstytucyjnym i ustawowym. I ubranym w konstrukcję rządów prawa.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Do Rzeczy.
Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.