Dlaczego upadła I Rzeczpospolita

Dlaczego upadła I Rzeczpospolita

Dodano: 
Kazimierz Wojniakowski, Uchwalenie Konstytucji 3 Maja
Kazimierz Wojniakowski, Uchwalenie Konstytucji 3 Maja Źródło: Wikimedia Commons / Gytha / Public domain
Widmo rozbiorów stało się naszą traumą narodową. Powraca co chwila, czy to w podręcznikach historii, czy w planach obronnych zakładających oddanie połowy Polski Moskalom. A wraz z nim pytanie: Czy można było ich uniknąć?

W historiografii polskiej wieków XIX i XX, a więc i w naszej współczesnej świadomości, dominuje obraz, w którym upadkowi I Rzeczypospolitej winna była słabość państwa. Była to zatem anarchiczna republika szlachecka, ze słabą władzą króla, z rozbuchanymi przywilejami szlachty znanymi jako „złota wolność”. Dlatego Polska przegrała z lepiej zarządzanymi monarchiami absolutystycznymi. Już pod koniec XVII w. zaczęła odstawać od sąsiednich krajów, a słabość militarna sprawiła, że wymuszali na niej rezygnację z jakichkolwiek reform, aby nie stała się graczem na geopolitycznej szachownicy. W XVIII stuleciu była już tak osłabiona, że gdy mimo wszystko spróbowała się zreformować i powołać silną armię, została zniszczona – aby w przyszłości nie zagroziła Rosji, Prusom i Austrii.

Ten dawny obraz upadku Rzeczypospolitej ma jednak niewiele wspólnego z rzeczywistością, gdyż w ostatnich dziesięcioleciach jest mocno weryfikowany przez współczesne przemiany polityczne w Polsce i Europie, które stanowią w jakimś sensie powtórkę z dawnych procesów historycznych pogrążających nasz kraj w upadku. A zatem co przyczyniło się do upadku naszej pierwszej republiki i jak można było zapobiec klęsce?


Zostań współwłaścicielem Do Rzeczy S.A.
Wolność słowa ma wartość – także giełdową!
Czas na inwestycję mija 31 maja – kup akcje już dziś.
Szczegóły: platforma.dminc.pl


Artykuł został opublikowany w 17-18/2025 wydaniu tygodnika Do Rzeczy.

Autor: Jacek Komuda
Księgarnia Do RzeczyKsiążki Jacka Komudy
można kupić w Księgarni Do RzeczyZapraszamy
Czytaj także