Kapituła nagrody Strażnik Pamięci uznała, że obok nagród głównych na dzisiejszej gali zostaną wręczone także wyróżnienia w każdej z kategorii.
"Uroczyście przekazuję organizatorom 11. gali nagrody Strażnik Pamięci okolicznościowy dar - Flagę Rzeczypospolitej Polskiej. Biało-czerwona flaga to jeden z najczcigodniejszych symboli Rzeczypospolitej. Jednoczy ona i umacnia pokolenia Polaków, będąc świadkiem historii ojczystej i widomym znakiem patriotyzmu" – napisał do uczestników gali prezydent Andrzej Duda dodając, że flaga "przypomina o najdawniejszych tradycjach i skarbach kultury naszej narodowej wspólnoty".
"Niech i dziś jej widok pobudza każdego z nas do wykorzystywania własnych talentów i pasji dla wspólnego dobra oraz zbudowania nowoczesnej, bezpiecznej i silnej Rzeczypospolitej. Niech będzie wyzwaniem do urzeczywistnienia mądrych koncepcji i rozwiązań pozwalających skutecznie podejmować wyzwania przyszłości" - napisał w liście prezydent.
List do uczestników i organizatorów gali skierowała także marszałek Sejmu Elżbieta Witek. "Wszyscy mamy świadomość wagi przechowywania i przekazywania następnym pokoleniom dziedzictwa duchowego oraz materialnego polskiego narodu. Na przestrzeni stuleci w obronie kulturowego dorobku nasi rodacy poświęcili życie. Historyczna spuścizna, a także wiara naszych ojców dawały nieustannie i dają Polakom siły, by mimo przeciwieństw losu, niszczących nas ideologii oraz systemów wytrwać w poczuciu polskości w poszanowaniu wartości nam bliskich" - napisała marszałek Sejmu.
Mecenas
W kategorii "Mecenas" nagrodę Strażnika Pamięci otrzymała Telewizja Polska S.A. za "finansowanie filmów i sztuk teatralnych poświęconych polskiej historii i trosce o polską niepodległość". – W jednym z wywiadów prezes TVP Mateusz Matyszkowicz powiedział, że „telewizja publiczna jest częścią państwa polskiego. I dbanie o jej dobro jest elementem walki o niepodległe państwo polskie”. To prawda. Tym bardziej cieszy, że na antenach Telewizji Polskiej znajdziemy wiele wartościowych produkcji, które przybliżają Polakom naszą historię i troszczą się o naszą tożsamość. Znacząco zwiększono również budżet przeznaczony na kulturę, dzięki czemu coraz częściej gości ona w naszych domach, a korzystają na tym nie tylko Polacy, ale również polscy twórcy – mówił w laudacji red. naczelny portalu DoRzeczy.pl Karol Gac.
– "Korona królów", "Ludzie i bogowie", "Polowanie na ćmy", czy hitowe "Dewajtis". O każdym z tych seriali mógłbym opowiadać długo. A przecież już niedługo zobaczymy kolejne produkcje – "Zatokę szpiegów" o pierwszych latach II wojnie światowej, "Matyldę" o losach młodej buntowniczki, córki uczestnika powstania styczniowego, czy "Niepewność" o młodym Adamie Mickiwiczu. Jednym słowem – każdy znajdzie coś dla siebie. Nie może więc dziwić, że miliony Polaków zasiadają przed telewizorami, by śledzić losy ulubionych bohaterów. I to chyba najlepszy argument za decyzją Kapituły – dodawał.
Statuetkę odebrała dyrektor Agencji Kreacji Filmu i Serialu TVP Joanna Snochowska-Majer.
Nominowanymi w tej kategorii byli: Alior Bank za wspieranie aktywności patriotycznej i historycznej; Michał Bożek za m.in. finansowanie odbudowy i renowację zamku w Grodźcu Śląskim oraz PGE za „wspieranie działalności patriotycznej i polskiej pamięci historycznej”.
Instytucja
Statuetkę Strażnika Pamięci 2023 w kategorii "Instytucja" otrzymał prof. Piotr Gliński, minister kultury i dziedzictwa narodowego. Redakcja tygodnika „Do Rzeczy” uznała "determinację i skuteczność, z którymi prof. Gliński dążył do zbudowania Muzeum Historii Polski".
Laudację wygłosił publicysta "Do Rzeczy" Piotr Gociek.
– To nagroda dla instytucji, jaką jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Gdyby nie wizja i wola polityczna Lecha Kaczyńskiego, a później Jarosława Kaczyńskiego - to my tego wszystkiego nie moglibyśmy zrobić. Na szczęście wiele osób i instytucji uwierzyło w tę wizję, którą zrealizowaliśmy wspólnie – mówił prof. Gliński. – To wszystko było realizacją żelaznej woli i pięknej wizji pięknej Polski, która ma m.in. także godne instytucje pamięci. (...) Piękną polską kulturę można instytucjonalizować, upowszechniać i wzmacniać na różne sposoby. Dzięki swoim instytucjom Polska jest znacznie silniejsza – dodał.
Nominowane w tej kategorii były jeszcze Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL przy ul. Rakowieckiej w Warszawie oraz Stowarzyszenie „Wizna 1939”.
"Twórca"
Tegoroczną statuetkę Strażnika Pamięci 2023 w kategorii "Twórca" otrzymał Jacek Komuda za „wielką wartość twórczości literackiej dla budzenia i zachowania polskiej pamięci historycznej”. Redakcja szczególnie docenia takie powieści jak „Diabeł Łańcucki” i „Banita” z czasów sarmackich oraz „Hubal”, „Westerplatte” i „Wizna” z czasów drugiej wojny światowej.
Laudację wygłosił red. naczelny miesięcznika "Historia Do Rzeczy" Piotr Włoczyk. – Nasz laureat posiadł bowiem niezwykły talent nie tylko do zajmującego opowiadania o średniowiecznej chwale Polski. Co najmniej równie dobrze wychodzi mu wciąganie czytelników do świata szlacheckiej Rzeczypospolitej Obojga Narodów walczącej z Moskwą, czy tragicznych walk polskich bohaterów Września ‘39. Wszystkie te książki łączy jedno: arcyciekawa akcja, bohaterowie, w których nie ma ani grama plastiku, i wielka historia, która opowiedziana jest tak, jak wydarzyła się naprawdę – mówił.
– Nic dziwnego, skoro książki te pisze człowiek, który żyje historią, a właściwie żyje W historii. A jeżeli ktokolwiek uważa, że to ostatnie stwierdzenie jest nieco przesadzone, to pragnąłbym tylko przypomnieć, że nasz laureat zbudował sobie drewniany dworek rodem z XVII wieku. I zamieszkał w nim – dodawał.
W tej kategorii nominowani byli pisarz Wiesław Helak za „znaczenie jego powieści obrazujących życie na polskich kresach” – „Lwowska Noc”, „Nad Zbruczem” czy „W stronę Seretu” oraz prof. Jacek Kowalski, pisarz i pieśniarz za "troskę o przywrócenie polskiej kulturze dziedzictwa sarmackiego”.
Nagroda specjalna portalu DoRzeczy.pl
Podobnie jak w latach ubiegłych portal DoRzeczy.pl przyznał również nagrodę specjalną. Otrzymał ją ks. Tomasz Trzaska, kapelan Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, ekspert Biura ds. Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. – Laureat nagrody specjalnej portalu DoRzeczy.pl to człowiek, którego największą troską jest życie. Z jednej strony troszczy się o nie tu i teraz, poprzez zaangażowanie w edukację, profilaktykę oraz wsparcie dla osób dotkniętych dramatem samobójstwa. Zarówno w odniesieniu do samego siebie, jak i kogoś bliskiego. Jego działalność w ramach platformy „Życie warte jest rozmowy” stanowi odpowiedź na jedną z – można to chyba rzec – chorób naszej cywilizacji. Z drugiej strony, nasz laureat o życie dba przypominając nam bohaterskie życia tych, których już nie ma.Robi to poprzez posługę kapłańską w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL – mówiła podczas laudacji Zuzanna Dąbrowska z portalu DoRzeczy.pl.
– Mowa o człowieku, który nie zgadza się, aby Kościół ograniczyć do kwestii wiary, choć Ewangelia jest rzecz jasna najważniejsza. Przypomina, że Kościół powinien głosić miłość Ojczyzny i co kluczowe – sam jest żywym przykładem takiej postawy. Podkreśla, że pamięć i poszukiwanie wciąż nieodnalezionych Żołnierzy Wyklętych to zadanie, które państwo musi doprowadzić do końca bez względu na to, czy to politycznie opłacalne. Ponad wszystko, mowa o gorliwym i wierzącym kapłanie, który ze swoją misją, dzięki dziennikarskiemu doświadczeniu, potrafi dotrzeć do ludzi młodych – dodawała Dąbrowska.
"Strażnik wartości"
Na koniec gali wręczono nagrodę specjalną "Strażnik Wartości - CUSTOS VIRTUTUM" przyznawaną pod patronatem tygodnika „Do Rzeczy” przez Instytut Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka. Otrzymała ją słowacka dyplomatka Dagmar Babčanová, ambasador przy Stolicy Apostolskiej. – Z wykształcenia anglistka i germanistka. Należała do katolickiej wspólnoty rodzin prowadzonej przez ks. Františka Rábeka, późniejszego biskupa polowego Wojska Słowackiego. Jej dom przez lata służył jako miejsce spotkań i swobodnej dyskusji dla wolnych ludzi i prodemokratycznych środowisk. Za swoje zaangażowanie, prześladowana w komunistycznej Czechosłowacji. Po 1989 roku założycielka pierwszego katolickiego liceum na Słowacji. Od 2002 roku ambasador RS przy Stolicy Apostolskiej. Osoba aktywnie zaangażowana w proces beatyfikacyjny Jánosa Esterházyego– mówił w laudacji dyrektor Instytutu prof. Maciej Szymanowski.
Relacja ze Strażnika Pamięci 2023:
Tegoroczną Galę Strażnika Pamięci uświetnił występ zespołu Swing & Classic Trio.
