Pod względem geologicznym nasz kraj jest jednym z najbogatszych w Unii Europejskiej. Wie o tym Ministerstwo Środowiska, które chce walczyć z nielegalnym wydobywaniem kopalin. Zdaniem resortu, duża część zasobów geologicznych jest po prostu rozkradana przez nieuprawnione osoby, przez co skarb państwa traci kilkaset milionów złotych rocznie. W związku z tym, ministerstwo przygotowało projekt ustawy o Polskiej Służbie Geologicznej.
Polska Służba Geologiczna
Zgodnie z projektem, do zadań PSG należałoby m.in.: prowadzenie prac w zakresie utrzymania, poszerzania, pozyskiwania i zagospodarowania bazy surowcowej; poznawanie, ocena i przewidywanie geozagrożeń i innych procesów geologicznych oraz z zakresu ochrony środowiska; wykonywanie zadań w zakresie ochrony georóżnorodności; prowadzenie rejestru obszarów górniczych; sporządzanie krajowego bilansu zasobów złóż kopalin; kontrola legalności wykonywania robót geologicznych.
Pomysłodawcy twierdzą, że PSG będzie "będzie niezbędnym narzędziem do prowadzenia przez Państwo polityki surowcowej, dysponującym wiarygodną i pełną informacją geologiczną (uaktualnianą na bieżąco) w odniesieniu do całego kraju i jego surowcowej pozycji w świecie".
Straż Geologiczna - potrzebna, czy zbędna?
Jednak szczególnie interesującą częścią projektu ustawy jest Dział IV dot. Straży Geologicznej. Ministerstwo planuje bowiem powołanie kolejnej uzbrojonej formacji mundurowej "do spraw zwalczania naruszeń przepisów ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. — Prawo geologiczne i górnicze".
Zgodnie z projektem, strażnikiem będzie mogła zostać osoba m.in. posiadająca wyłącznie obywatelstwo polskie, która korzysta z pełni praw publicznych, cieszy się nieposzlakowaną opinią, ukończyła 21 lat oraz jest sprawna pod względem fizycznym i psychicznym.
Szerokie uprawnienia
Ministerstwo chce, aby strażnicy mieli prawo m.in. do: "legitymowania osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia", "zatrzymywania i dokonywania kontroli środków transportu w celu sprawdzenia ładunku oraz przeglądania zawartości bagaży, w razie zaistnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia", "przeszukiwania pomieszczeń i innych miejsc, w przypadkach uzasadnionego podejrzenia o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia", czy "nakładania grzywien w drodze mandatu karnego za wykroczenia".
Strażnicy mieliby mieć również prawo do "noszenia broni palnej długiej i krótkiej, kajdanek zakładanych na ręce, palki służbowej, ręcznego miotacza substancji obezwładniających oraz przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej". To właśnie m.in. ten punkt wywołuje kontrowersje.
Zdaniem części ekspertów, to zbyt duże uprawnienia. Ponadto przeciwnicy pomysłu podnoszą argument, że nie ma żadnych przeciwwskazań, aby zadań PSG nie mogła wykonywać policja. Resort odpowiada jednak, że od tej pory "wykonanie zadań przewidzianych dla służby geologicznej będzie znajdowało się w jednej spójnej programowo i strukturalnie jednostce, co zwiększy efektywność realizacji zadań", zaś samo używanie przez strażników środków przymusu bezpośredniego będzie podlegało unormowaniom ustawy szczególnej. Ma to zapobiec nadużyciom.
Koszt: 50 milionów rocznie
Według projektu, koszty utworzenia PSG "zostaną sfinansowane z dotacji podmiotowej z budżetu państwa w okresie pierwszych 7 miesięcy działania — w kwocie 25 mln zł", zaś szacowany koszt funkcjonowania PSG, to 50 milionów złotych rocznie. W PSG planuje się zatrudnić 500 osób. Na razie projekt jest na poziomie konsultacji, a jego ostateczny kształt może ulec zmianie.
kg
legislacja.gov.pl, bip.kprm.gov.pl/dorzeczy.pl
fot. flickr.com/Kancelaria Premiera/Public Domain