Bezpłatny certyfikat w formie cyfrowej lub papierowej ma być dowodem na to, że jego posiadacz został zaszczepiony, wyzdrowiał po zakażeniu lub niedawno zrobił test i otrzymał wynik negatywny. Zaświadczenie może być stosowane we wszystkich państwach członkowskich UE, a także w Islandii, Liechtensteinie i Norwegii. Trwają również rozmowy ze Szwajcarią w celu umożliwienia korzystania z niego w tym państwie.
Do bezpłatnego otrzymania takich zaświadczeń będą się kwalifikować wszyscy obywatele Unii i członkowie ich rodzin oraz obywatele państw trzecich legalnie przebywający lub zamieszkujący w państwach członkowskich UE, mający prawo do podróżowania do innych państw członkowskich.
Fakt otrzymania szczepienia nie będzie warunkiem koniecznym podróżowania. Wszyscy obywatele Unii mają podstawowe prawo do swobodnego przemieszczania się na terytorium UE, które stosuje się niezależnie od aktualnego szczepienia.
Na posiedzeniu plenarnym Parlament Europejski przegłosował dwa rozporządzenia dotyczące wprowadzenia unijnych certyfikatów Covid-19 (obywatele Unii – wyniki głosowania: 546 za, 93 przeciw, 51 wstrzymało się; obywatele państw trzecich – 553 za, 91 przeciw i 46 wstrzymało się).
Certyfikat szczepionkowy można pobrać przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP). Po 25 czerwca będzie on także dostępny w aplikacjach mojeIKP oraz mObywatel. Można go otrzymać również w podmiotach leczniczych (aplikacja gabinetowa – gabinet.gov.pl), punktach szczepień oraz od lekarza lub pielęgniarki z przychodni podstawowej opieki zdrowotnej.
Zwolennicy dowolności szczepień przeciw COVID-19 przekonywali, że "paszporty covidowe" ujawniają dane wrażliwe dotyczące zdrowia i mogą naruszać rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady o ochronie danych osobowych (RODO). Jednak prawnicy i instytucje są zgodne: wymóg okazania świadectwa zaszczepienia nie narusza prawa.