"Wyjątkowa sytuacja na światowych rynkach surowców energetycznych wywołana agresją Rosji na Ukrainę oraz bezprecedensowe wzrosty cen gazu ziemnego spowodowane monopolistycznymi działaniami Gazpromu, rodzą konieczność wprowadzenia do krajowego porządku prawnego szczególnych instrumentów prawnych, które zapewnią możliwość sprawnego reagowania w czasie rzeczywistym na dalsze pogorszenie sytuacji na rynku gazu ziemnego oraz niwelowanie negatywnych skutków postępującego kryzysu gospodarczego" – czytamy w wykazie.
W tym celu dokonano rewizji obowiązujących przepisów, które mają służyć zapewnieniu bezpieczeństwa dostaw gazu ziemnego do odbiorców oraz reagowania w sytuacjach wystąpienia niedoborów zagrażających prawidłowemu funkcjonowaniu krajowej gospodarki.
Najważniejsze obszary zmian
W wyniku przeprowadzonej analizy zidentyfikowano obszary o najistotniejszym znaczeniu dla prawidłowego funkcjonowania systemu gazowego oraz zadecydowano o wprowadzeniu stosownych zmian, które uszczelnią istniejący dotychczas system oraz zwiększą jego elastyczność w przypadku wystąpienia gwałtownych zmian, których charakter mógłby zagrażać bezpieczeństwu energetycznemu kraju, podano także.
W projekcie mają znaleźć się regulacje zakładające:
– obowiązek uwzględniania planu działań zapobiegawczych w planowaniu rozwoju systemów gazowych – plan jest opracowywany przez ministra właściwego do spraw energii i określa środki mające na celu usunięcie lub złagodzenie ryzyka i zagrożeń w dostawach gazu ziemnego.
– wydłużenie do 45 dni okresu, w którym zapasy obowiązkowe gazu ziemnego powinny zostać dostarczone do systemu gazowego (z 40 dni obecnie), co ma zapewnić dodatkową elastyczność, potrzebną w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej, w szczególności na zagranicznych rynkach gazu.
– plan rozwoju operatora systemu magazynowania – w konsultacji z prezesem Urzędu Regulacji Energetyki, działającym w porozumieniu z ministrem właściwym ds. energii.
– zmiany w katalogu wyłączeń od obowiązku koncesyjnego – proponowane jest usunięcie obecnie obowiązującego wyłączenia dla obrotu paliwami gazowymi, jeżeli roczna wartość obrotu nie przekracza równowartości 100 tys euro, z obowiązku koncesyjnego ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa funkcjonowania rynku gazu ziemnego.
– zawieszenie tzw. obliga giełdowego – w przypadku ogłoszenia stanu kryzysowego ma zapewnić uczestnikom rynku większą elastyczność działania w sytuacji wystąpienia zakłóceń w dostawach gazu ziemnego.
– wydłużenie okresu ochrony taryfowej prezesa Urzędu Regulacji Energetyki do 31 grudnia 2027 r. (zgodnie z ustawą 26 stycznia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku ochroną do końca 2023 r. objętych zostało ponad 7,1 mln odbiorców gazu ziemnego) – po inwazji Rosji na Ukrainę 24 lutego br, w sytuacji ryzyka przedłużonego kryzysu, uzasadnione jest przedłużenie ochrony taryfowej do końca 2027r.
– możliwość zmiany poziomu obliga giełdowego – upoważnienie dla ministra właściwego do spraw energii do zmniejszenia w latach 2022 lub 2023 wymogu w zakresie ilości gazu ziemnego sprzedawanego za pośrednictwem giełdy towarowej.
– prowadzenie definicji bezpieczeństwa gazowego oraz doprecyzowanie obowiązków operatora systemu przesyłowego – ma na celu uwzględnienie elementu perspektywicznego pokrycia zapotrzebowania odbiorców na gaz ziemny oraz aspektu ekonomicznego.
– ogłaszanie stanu kryzysowego – w przypadku zaistnienia okoliczności wymienionych ww. przepisie minister właściwy do spraw energii ogłosi na czas oznaczony właściwy stan kryzysowy w rozumieniu tego rozporządzenia.
Czytaj też:
Ceny prądu znów w górę? Do URE trafiły wnioski o podwyżki