Państwo Środka odpowiada za ok. 70 proc. globalnej produkcji i aż 90 proc. przetwarzania metali ziem rzadkich. Itr znajduje zastosowanie w wyspecjalizowanych stopach używanych w silnikach lotniczych oraz w powłokach chroniących przed ekstremalnie wysokimi temperaturami. Kurczące się zapasy budzą obawy przed poważnymi niedoborami i gwałtownym wzrostem cen, który może uderzyć m.in. w przemysł półprzewodników, lotnictwo oraz energetykę.
Ceny itru wystrzeliły
Na początku października Chiny rozszerzyły restrykcje dotyczące eksportu metali ziem rzadkich. Po negocjacjach Donalda Trumpa z Xi Jinpingiem część nowych ograniczeń została tymczasowo zawieszona, jednak limity wprowadzone w kwietniu tego rosku nadal obowiązują. To oznacza, że eksport itru wciąż wymaga specjalnej licencji, której uzyskanie jest trudne i czasochłonne. – Jak dotąd wydane licencje dotyczą wyłącznie niewielkich przesyłek, a dostawy materiałów wciąż są mocno opóźnione – mówi Ellie Saklatvli, analityczka Argus.
Skutki tego widać w cenach. Europejskie ceny tlenku itru używanego do produkcji powłok termoizolacyjnych wzrosły od stycznia o 4400 proc., osiągając poziom 270 dol. za kilogram. W Chinach itr kosztuje zaledwie 7 dol. za kilogram, lecz i tam zanotowano wzrost o 16 proc., choć w ostatnich tygodniach ceny zaczęły lekko spadać.
Te branże mają problemy
Amerykańska organizacja Aerospace Industries Association (AIA) alarmuje, że itr jest niezbędnym elementem w produkcji najnowocześniejszych silników odrzutowych. – Nasz łańcuch dostaw jest w dużej mierze uzależniony od importu z Chin. To uzależnienie winduje koszty w obliczu rosnących niedoborów – mówi Dak Hardwick, wiceprezes AIA ds. stosunków międzynarodowych.
Niedobory stanowią również poważne wyzwanie dla producentów półprzewodników. Itr pełni tam funkcję powłoki ochronnej i izolatora. Jedno z anonimowych źródeł branżowych określiło skalę zagrożenia jako 9 na 10. Choć masowe przestoje są obecnie mało prawdopodobne, firmy mierzą się z wydłużonym czasem produkcji, rosnącymi kosztami i spadkiem wydajności sprzętu – podkreśla Richard Thurston, prezes Great Lakes Semiconductor.
Powłoki zawierające itr stosuje się także w energetyce, m.in. w elektrowniach gazowych, gdzie chronią łopatki turbin przed ekstremalnie wysokimi temperaturami. Na razie, jak wynika z ustaleń Reutersa, sektor nie doświadcza poważnych zakłóceń, jednak uważnie śledzi sytuację na rynku.
Czytaj też:
Europę czeka kryzys surowcowy? Zdzikot: Polska może odegrać ważną rolęCzytaj też:
Szwecja będzie wydobywać uran. Tak zdecydował parlament
Polecamy Państwu „DO RZECZY+”
Na naszych stałych Czytelników czekają: wydania tygodnika, miesięcznika, dodatkowe artykuły i nasze programy.
Zapraszamy do wypróbowania w promocji.