Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny
Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (w j. łacińskim Assumptio Beatissimae Mariae Virginis in caelum) jest przedmiotem wiary katolickiej. Wierni Kościoła uznają, że Maryja została wzięta do Nieba z duszą i ciałem, po tym jak zakończyła swoje życie na ziemi.
Dogmat o Wniebowzięciu NMP
Dogmat o Wniebowzięciu Matki Bożej został ogłoszony 1 listopada 1950 roku przez papieża Piusa XII w konstytucji apostolskiej Munificentissimus Deus ("Najszczodrobliwszy Bóg").
"Na chwałę Wszechmocnego Boga, który specjalną łaskawością obdarzył Dziewicę Maryję, ku czci Syna Jego, nieśmiertelnego Króla wieków oraz Zwycięzcy grzechu i śmierci, dla powiększenia chwały jego Błogosławionej Matki, ku niewypowiedzianej radości całego Kościoła powagą Pana Naszego Jezusa Chrystusa, Świętych Apostołów Piotra i Pawła i Naszą, ogłaszamy, oświadczamy i określamy jako dogmat prawdę przez Boga objawioną, że Niepokalana Bogarodzica zawsze Dziewica Maryja, po dopełnieniu życia ziemskiego z ciałem i duszą została wzięta do nieba" – brzmi fragment konstytucji.
Wniebowzięcie to konsekwencja współdziałania Maryi w dziele odkupienia. Matka Boża złączyła się ściśle z ofiarą swojego Syna Jezusa Chrystusa, poprzez nieustanną współpracę z łaską, i pełne wypełnienie woli Bożej w swoim życiu. Stąd też udział w zmartwychwstaniu i wywyższeniu jest naturalną konsekwencją całego życia Maryi.
Warto zauważyć, że dogmat o wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny nie mówi nic o śmierci Matki Bożej. Problematyka ta jest przedmiotem rozważań teologów. Co niektórzy wskazują na dwie możliwości:
- Jeśli Maryja zmarła to jej wniebowzięcie było poprzedzone zmartwychwstaniem, a wszystkie te wydarzenia musiały nastąpić w krótkich odstępach czasu.
- Jeśli Maryja nie umarła, wtedy wniebowzięcie zostało dokonane w momencie zakończenia jej życia na ziemi. W takiej sytuacji nie można mówić o śmierci, ale jedynie o zaśnięciu.
Zaśnięcie Najświętszej Maryi Panny
Kościół uznaje, że Maryja, najbardziej ze wszystkich ludzi, zbliżyła się do Trójcy Świętej. Dlatego też dostąpiła radości oglądania Jej bezpośrednio po zakończeniu ziemskiego życia. Choć dogmat o Wniebowzięciu NMP został ogłoszony dopiero w połowie XX wieku, to jednak święto ku czci Maryi wziętej do Nieba było znane już w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. Nazywano je wtedy "zaśnięciem Maryi". Ogłoszenie dogmatu było więc jedynie oficjalnym uznaniem prawdy, która była od dawna w Kościele uznawana. Papież Pius XII przypomniał ją i swoim autorytetem potwierdził i usankcjonował w postaci dogmatu wiary.
O Wniebowzięciu Maryi nie wspomina Pismo Święte. Wszystkie fakty z życia Matki Bożej, które zostały opisane w Ewangeliach, działy się za jej ziemskiego życia. Według tradycji Maryja żyła jeszcze ok. 20 lat po Zmartwychwstaniu Chrystusa. Relację śmierci Maryi możemy znaleźć w apokryfie św. Grzegorza z Tours, który żył w VI wieku.
"Gdy wypełniwszy bieg życia ziemskiego, Najświętsza Maryja Panna miała zejść z tego świata, zebrali się w Jej domu wszyscy Apostołowie ze wszystkich krańców świata. Dowiedziawszy się o Jej niedalekim zejściu, czuwali razem z Nią. A oto Pan Jezus przyszedł z aniołami swymi i biorąc duszę Jej dał ją Michałowi Archaniołowi i odszedł. Natychmiast, lecz już po nadejściu brzasku dnia, Apostołowie wzięli ciało z łoża i umieścili je w grobie. Strzegli go czekając na przyjście Pana. I znowu stanął przy nich Pan, i rozkazał święte ciało na obłoku przenieść do raju, gdzie połączywszy się z duszą, teraz wraz z wybranymi zażywa radości dóbr wiecznych bez końca".
Czy Maryja umarła? Kres ziemskiego życia Matki Bożej
Zakończenie ziemskiego życia Maryi upamiętniane było już w V wieku. Wtedy na Wschodzie obchodzono święto Zaśnięcia Matki Bożej, które było jednym z najstarszych świąt maryjnych. Początkowo obchodzono je jedynie lokalnie, jednak z czasem święto rozszerzyło swój zasięg. Przyjmowało też różne nazwy, np. Zaśnięcie, Przejście czy Odpocznienie Maryi). Z biegiem lat cały Kościół powszechny upamiętniał kres ziemskiego życia Najświętszej Maryi Panny.
W Rzymie święto to istniało już w wieku VII. Papież św. Sergiusz I ustanowił procesję w związku z tą uroczystością. Natomiast papież Leon IV w IX wieku dodał do tego święta wigilię i oktawę.
Trzeba jednak zauważyć, że nie wszyscy ojcowie Kościoła byli przekonani o fizycznej śmierci Matki Najświętszej. Przez wiele wieków upamiętniania kresy życia Matki Bożej, Kościół nie rozstrzygnął, czy Maryja umarła i po śmierci została wzięta do nieba z duszą i ciałem, czy też przeszła do nieba nie umierając, a jedynie "zasypiając".
Katecheza Jana Pawła II o zaśnięciu Matki Boskiej
Jednoznaczne stanowisko w sprawie możliwej śmierci Maryi zajął dopiero papież Jan Paweł II 25 czerwca 1997 roku, wygłaszając katechezę "Zaśnięcie Matki Boskiej". Ojciec Święty zaznaczył, że w konstytucji Munificentissimus Deus Pius XII "nie uznaje za stosowne uroczystego potwierdzenia śmierci matki Bożej jako prawdy, którą winni przyjmować wszyscy wierni".
"Chcemy podkreślić, że na pewno Matka Boża zmarła, ponieważ zmarł i Chrystus. Przeszła przez śmierć, bo i On przeszedł przez śmierć" – mówił wówczas Jan Paweł II.
Należy podkreślić, że katechezy papieży nie mają mocy definitywnego rozstrzygnięcia, ale należą do zwyczajnego nauczania Kościoła, zwanego magisterium ordinarium. Dlatego też, choć śmierć Maryi nie została ogłoszona jako dogmat wiary, to jednak jest częścią nauczania zwyczajnego Kościoła katolickiego.
15 sierpnia – Matki Bożej Zielnej
Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny wiąże się także z wieloma lokalnymi tradycjami. W Polsce i w wielu innych krajach europejskich Matka Boska Wniebowzięta jest patronką ziemi i bujnej roślinności. Nie obcy w tradycji ludowej jest więc zwrot "Matka Boska Zielna". To właśnie 15 sierpnia w święto Wniebowzięcia NMP Polacy czczą Matkę Bożą Zielną.
Kult Matki Bożej Zielnej bierze początek w podaniu, według którego Apostołowie zamiast ciała Maryi, w grobie znaleźli kwiaty. Z tego powodu, 15 sierpnia poświęca się kwiaty, zioła i kłosy zbóż. Poświęcone w tym dniu zioła, według wierzeń ludu, dzięki pośrednictwu Maryi mają moc leczniczą i chronią od chorób i zarazy. Święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny to dla rolników okazja do dziękowania Bogu za plony ziemi i ziarno, które zebrali z pól.
W Czechach z kolei święto Wniebowzięcia Maryi znane jest jako święto Matki Boskiej Korzennej. A Kongo 15 sierpnia czci Matkę Boską Znakomitą.
"Cud nad Wisłą". W jaki sposób Maryja pomogła Polakom?
W Polsce dzień 15 sierpnia to również rocznica "Cudu nad Wisłą", czyli zwycięstwa wojska polskiego nad Sowietami w 1920 r. i ocalenia Europy od zalewu bolszewizmu. Ponieważ Cud nad Wisłą miał miejsce w święto Matki Bożej, dla czcicieli Maryi jest to wyraźny znak Bożej interwencji i odpowiedzi na modlitwy Polaków.
W dniach 13-25 sierpnia 1920 roku nad Wisłą rozegrała się decydująca bitwa wojny polsko-bolszewickiej – Bitwa Warszawska. Choć wielu przepowiadało Polakom klęskę, to jednak oddziały Wojska Polskiego zdołały odepchnąć i pokonać nacierające wojska radzieckie. Szereg sukcesów strony polskiej w wojnie z Bolszewikami zmienił jej losy, uniemożliwiając radziecką ofensywę na Europę Zachodnią.
W tym dniu w latach 1923-47 i ponownie od 1992 roku do dnia dzisiejszego Wojsko Polskie obchodzi swoje święto.
Czytaj też:
Św. Joachim i św. Anna. Kim byli dziadkowie Jezusa?Czytaj też:
Szkaplerz karmelitański. Poznaj jego historię i znaczenie