W ramach nowelizacji ustawy o usługach płatniczych (UUP) NBP chce wprowadzenia zapisu o prawnej ochronie konsumenta przed odmową przyjęcia przez przedsiębiorcę gotówki.
Swobodny wybór metody płatności
"Mając na względzie kilkukrotnie sygnalizowaną przez NBP (ostatnio pismem z dnia 18 stycznia 2021 roku) kwestię pilnego podjęcia przez ministra finansów inicjatywy legislacyjnej, której efektem ma być wprowadzenie zmian w UUP, polegających na zagwarantowaniu polskiej walucie powszechnej akceptowalności, Narodowy Bank Polski wnioskuje, aby minister finansów uwzględnił w ramach niniejszego projektu zmian w UUP przygotowany przez NBP przepis art. 59ea wraz z uzasadnieniem. Celem proponowanej regulacji, jak wielokrotnie podkreślano jest zapewnienie generalnej ochrony konsumentów przed odmową przyjęcia przez przedsiębiorcę płatności gotówką i tym samym niemożliwością dokonania przez konsumenta zakupów lub skorzystania z usług wskutek braku akceptacji gotówki przez tego przedsiębiorcę. Konsumenci uzyskaliby, w przypadku uwzględnienia propozycji NBP prawo do swobodnego wyboru dogodnej da nich metody płatności (w przypadku zawierania umowy sprzedaży z przedsiębiorcą akceptującym bezgotówkowe transakcje płatnicze" – czytamy w stanowisku NBP zgłoszonym w ramach konsultacji publicznych projektu.
Propozycje NBP dotyczą również wykluczenia poboru dodatkowych opłat, jeśli konsument dokonuje płatności gotówką. "Akceptant nie może nakładać ani pobierać jakichkolwiek dodatkowych opłat z tytułu przyjmowania zapłaty znakami pieniężnymi emitowanymi przez NBP ani różnicować ceny w zależności od formy zapłaty" – czytamy w propozycjach złożonych przez bank centralny do projektu.
Luka w przepisach
NBP wskazał, że ustawodawca "nie zdecydował się dotychczas na artykulację obowiązku akceptowania (przyjmowania) płatności gotówkowych przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą na terytorium RP".
"Podstawowym celem niniejszej propozycji legislacyjnej jest uregulowanie statusu prawnego akceptacji znaków pieniężnych emitowanych przez NBP (gotówki), co wiąże się z potrzebą zapewnienia na terytorium RP możliwości korzystania przez społeczeństwo z preferowanych przez każdą osobę (grupę społeczną) form płatności, w tym płatności gotówkowych" – wskazał NBP.