Zarzuty dotyczą prowadzenia zakazanych prawem systemów promocyjnych typu piramida, w których korzyści uzależnione są przede wszystkim od angażowania kolejnych osób, a nie sprzedaży lub konsumpcji produktów, podał Urząd. Wcześniej Urząd wystosował ostrzeżenia publiczne wobec obu podmiotów.
"Systemy promocyjne typu piramida na pierwszy rzut oka przypominają firmy działające w formule marketingu wielopoziomowego (MLM), który – co do zasady – jest legalny. Różnica jest taka, że w legalnym MLM zyski pochodzą przede wszystkim ze sprzedaży produktów, a w projekcie typu piramida możliwość otrzymania korzyści materialnych jest uzależniona głównie od wprowadzenia nowych osób do systemu. Postępowania przeprowadzone przez UOKiK wykazały, że właśnie w taki sposób działały zarejestrowane w USA spółki iGenius oraz International Markets Live" – czytamy w komunikacie.
System piramidy
"Choć firmy te deklarują działalność edukacyjną, ich model funkcjonowania spełnia określoną w przepisach definicję zabronionych systemów promocyjnych typu piramida, w których uczestnicy wynagradzani są głównie za rekrutację kolejnych osób, a nie za sprzedaż produktów. Systemy te są zakazane na gruncie prawa polskiego oraz unijnego, niosą bowiem za sobą duże ryzyko strat finansowych dla konsumentów. Potrzebują ciągłego dopływu nowych członków i ich wpłat, co w dłuższej perspektywie nie jest możliwe. System upada, a konsumenci tracą pieniądze. W związku z tym prezes UOKiK Tomasz Chróstny nałożył kary w wysokości ponad 14,6 mln zł na iGenius oraz blisko 9,5 mln zł na International Markets Live" – podano.
iGenius to zarejestrowana w USA spółka, która za pośrednictwem platformy oferuje szkolenia online z inwestowania przez internet. W zamian za jednorazową opłatę w wysokości od niespełna 100 USD do ok. 1500 USD internauci otrzymują miesięczny dostęp do wybranych treści. Jednocześnie są zachęcani, by dołączyć do programu partnerskiego promującego platformę, w którym po opłaceniu stałego abonamentu za dostęp do platformy, będą mogli otrzymać wynagrodzenie za rekrutowanie kolejnych członków. Wielu robiło to np. poprzez intensywne działania w mediach społecznościowych (zdaniem spółki niezgodnie z modelem biznesowym iGenius), przekazano.
"W przekazach promotorów iGenius dominowała narracja, że dzięki platformie każdy może zostać milionerem i w mgnieniu oka zmienić swoje życie. Wyobraźnię nowych członków miały pobudzać zdjęcia epatujące bogactwem czy relacje z egzotycznych podróży. To charakterystyczne dla systemów promocyjnych typu piramida, które kuszą członków atrakcyjnym wynagrodzeniem za rekrutację kolejnych osób oraz budowanie struktury sprzedażowej – co ostatecznie potwierdziło postępowanie przeprowadzone przez UOKiK" – wskazał Urząd.
Kara dla amerykańskiej spółki
W rozstrzygnięciu wobec spółki iGenius Prezes Urzędu nakazał zaprzestanie opisanej praktyki i nałożył 14 668 589 zł kary. Decyzja jest nieprawomocna. Spółka może odwołać się od niej do sądu.
Spółka International Markets Live (IML) – mająca, podobnie jak iGenius, siedzibę w USA – jest właścicielem platformy internetowej, za pośrednictwem której sprzedawała cyfrowe produkty i usługi edukacyjne z zakresu rynków finansowych, kryptowalut oraz e-commerce w ramach miesięcznych dostępów do pakietów zwanych akademiami. W celu promocji swojej działalności IML prowadziła program partnerski. Aby do niego wejść, w momencie rejestracji należało zaakceptować warunki określone w umowie Niezależnego Przedsiębiorcy (IBO od Independent Business Owner), uiścić opłatę początkową oraz dokonywać comiesięcznych wpłat w tej samej wysokości. IBO otrzymywał prowizje w oparciu o skuteczną sprzedaż produktów i usług IML dokonywaną osobiście lub przez partnerów, których zwerbował do struktury sprzedaży, wyjaśniono.
Urząd podał, że postępowanie przeprowadzone przez UOKiK wykazało, że korzyści z udziału w programie były uzależnione przede wszystkim od wprowadzenia nowych członków, co świadczy o tym, że spółka prowadziła system promocyjny typu piramida. Dlatego Prezes Urzędu nałożył na International Markets Live 9 483 604 zł kary, stwierdzając jednocześnie, że zaniechała ona stosowania niedozwolonej praktyki 23 maja 2025 r. (decyzja jest prawomocna).
Podobnie jak w przypadku iGenius, UOKiK wydał wcześniej wobec International Markets Live ostrzeżenie konsumenckie i zawiadomił organy ścigania.
"Systemy typu piramida przybierają postać ukrywającą ich prawdziwy charakter. Tak jest zarówno w przypadku spółki iGenius, jak i International Markets Live. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że ich domeną są usługi edukacyjne i dostęp do wiedzy. Jednak po bliższym spojrzeniu okazuje się, że filarami działalności spółek są powiązane z ofertą programy partnerskie" – skomentował prezes UOKiK Tomasz Chróstny, cytowany w komunikacie.
Czytaj też:
Kolejna zmowa cenowa. UOKiK nałożył gigantyczną karę na osiem firmCzytaj też:
Koniec tanich zakupów z Chin? USA biorą się za "zakupowy fenomen". Kiedy Polska?
Polecamy Państwu „DO RZECZY+”
Na naszych stałych Czytelników czekają: wydania tygodnika, miesięcznika, dodatkowe artykuły i nasze programy.
Zapraszamy do wypróbowania w promocji.