Moskwa i Teheran zawarły traktat o kompleksowym partnerstwie strategicznym Rosja-Iran. Porozumienie podpisali prezydent Rosji Władimir Putin i prezydent Iranu Masud Pezeshkian.
Wbrew wcześniejszym przeciekom, w dokumencie nie znalazł się zapis o wzajemnej obronie. W traktacie jest natomiast klauzula zakazująca obu stronom wspierania agresorów przeciwko sobie oraz zezwalania na wykorzystanie ich terytorium do ataku na drugą stronę. Amerykańscy analitycy z Instytutu Studiów nad Wojną oceniają, że umowa ma na celu między innymi pomóc Kremlowi wobec zachodnich sankcji gospodarczych.
Strategiczne partnerstwo Rosja-Iran
Porozumienie zostało zawarte w zakresie rozszerzenia handlu i współpracy m.in. w dziedzinach obronności, transportu, cyberbezpieczeństwa, logistyki, środowiska, walki z terroryzmem i przestępczością czy pomocy humanitarnej. Traktat – zgodnie z założeniem – będzie regulował stosunki dwustronne przez następne 20 lat.
Iran i Rosja już obecnie są dla siebie największymi dostawcami broni, w tym zaawansowanych technologii wojskowych. Dostarczane przez Iran drony – tanie, lecz wydajne – stanowią istotny czynnik w wojnie Kremla przeciwko Kijowowi.
Zdaniem ISW dwustronna umowa może poskutkować utworzeniem rosyjskich centrów tankowania samolotów w Iranie. Ponadto, dzięki pomocy Teheranu, Rosjanie mogą rozwinąć własną produkcję bezzałogowców.
W ocenie analityków, Rosja może chcieć ustanowić trwalszą obecność wojskową w Iranie w dłuższej perspektywie, ale Teheran niekoniecznie będzie tym zainteresowany ze względu na możliwość dalszych sankcji Zachodu.
Korytarz transportowy
Zarówno Rosja, jak i Iran szukają rozmaitych sposobów na złagodzenie skutków zachodnich sankcji. Handel między Iranem a Rosją oraz kilkoma innymi państwami regionu ma ułatwić utworzenie brakującego kolejowego odcinka Międzynarodowego Korytarza Transportowego Północ-Południe (INSTC) łączącego Europę z Południową Azją.
Oba kraje chcą zmniejszyć zależność od rynków zachodnich poprzez zabezpieczenie dla siebie dostępu do rynków azjatyckich – w tym szczególnie indyjskiego. Istotną rolę ma w tym odegrać strategiczne położenie Iranu pomiędzy Europą a Azją Środkową oraz Chinami a Indiami.
Porozumienie przewiduje także zacieśnienie współpracy na płaszczyźnie energetyki. Kreml dysponuje ogromnymi rezerwami ropy naftowej i gazu ziemnego, ma również zainwestować znaczące środki w irański system energetyczny.
Czytaj też:
Strategiczne partnerstwo z Rosją. Wiadomo, czy Iran uzna aneksję Krymu