Nowa idea finansowania systemu ochrony zdrowia

Amgen od wielu lat promuje koncepcję opieki zdrowotnej opartej na wartościach (VBHC). Jako absolwent studiów ekonomicznych mógłby pan w prostych słowach wytłumaczyć, dlaczego idea VBHC miałaby się opłacać nie tylko firmie farmaceutycznej, lecz także podatnikom finansującym system opieki zdrowotnej?

Podstawą opieki zdrowotnej opartej na wartościach są innowacyjne sposoby ograniczania strat i nieefektywności w systemie, przy jednoczesnej poprawie wyników leczenia pacjentów.

Obecnie systemy ochrony zdrowia zmagają się z wieloma wyzwaniami. Rosną koszty opieki medycznej. -Pacjenci cierpią na nowotwory czy chorobę Alzheimera. Skutkiem -starzenia się społeczeństw jest też gwałtowny wzrost liczby chorób przewlekłych. Wierzymy, że te problemy mogą być rozwiązane wyłącznie wspólnymi siłami poprzez zmianę filozofii leczenia i skupienie się na efektach leczenia. W ten sposób można poprawić stan zdrowia pacjentów i doprowadzić do zrównoważonego rozwoju systemu opieki zdrowotnej. Przekonujemy, aby skupić się na pomiarze wyników leczenia– aby móc je poprawiać – jednocześnie znajdując nowe sposoby obniżenia kosztów w systemie opieki zdrowotnej. Taka filozofia przekłada się na większe korzyści dla pacjentów. Amgen jest jednym z prekursorów we wdrażaniu koncepcji opieki zdrowotnej opartej na wartościach w myśl założeń: właściwy lek dla właściwego pacjenta we właściwym czasie. Takie podejście jest wartością nie tylko dla samego pacjenta, któremu zapewniamy poprawę zdrowia i lepszą jakość życia, lecz także dla całego społeczeństwa, ponieważ pacjenci mogą znów brać aktywny udział w życiu społecznym, rodzinnym i zawodowym.

Jakie są doświadczenia Amgen w krajach, w których wprowadzono już elementy VBHC?

Misją Amgen jest dostarczanie pacjentom nowych leków i rozwiązań, które mogą radykalnie poprawić wyniki leczenia. Jednocześnie wierzymy w partnerstwo z lokalnymi podmiotami, mające na celu stworzenie zrównoważonego systemu opieki zdrowotnej. Umowy VBHC są jednym ze sposobów osiągnięcia tego celu. Prowadzą do zmiany roli z dostawcy leków na pozycję prawdziwego partnera w ekosystemie opieki zdrowotnej. W ramach szeroko rozumianej współpracy realizujemy kontrakty oparte na wynikach leczenia lub na wartościach związanych z daną technologią czy danym lekiem. Jesteśmy już zaangażowani w ponad 120 partnerstw opartych na wartościach w sześciu obszarach terapeutycznych w 35 krajach. Na przykład w Finlandii Amgen we współpracy z płatnikiem stworzył opartą na wynikach umowę dotyczącą terapii szpiczaka mnogiego, aby umożliwić wdrożenie i docenienie efektów długoterminowego stosowania leczenia.

W Szwajcarii współpracujemy z kilkoma podmiotami w celu wykorzystania technologii rejestrów blockchain do automatyzacji kontroli refundacji leków na receptę, zmniejszenia obciążeń administracyjnych dla szpitali i ubezpieczycieli oraz przyspieszenia dostępu pacjentów do terapii. Opieka zdrowotna oparta na wartościach jest koncepcją przemiany – zmienia sposób myślenia o opiece medycznej i o całym systemie ochrony zdrowia.

Czy w przypadku VBHC da się ustalić ogólne zasady dla różnych leków, czy każdy przypadek trzeba rozpatrywać indywidualnie?

VBHC oznacza, że miarą jakości są efekty terapii. Wyniki powinny być mierzone stanem zdrowia, obejmować pełny cykl leczenia choroby i monitorować stan zdrowia pacjentów już po zakończeniu leczenia. Chcemy zapewnić dostęp do leków wszystkim tym pacjentom, którzy odnoszą korzyści z ich stosowania, oferować terapie, które są rzeczywiście ukierunkowane na danego pacjenta, zintegrowane ze ścieżką opieki oraz dostosowane do preferencji konkretnego chorego. Organizacje takie jak Międzynarodowe Konsorcjum Mierzenia Wyników w Służbie Zdrowia (ICHOM) tworzą globalną platformę, która pomaga w określaniu wspólnych mierników i standardów dla VBHC w poszczególnych obszarach, a także upowszechniają wiedzę na temat różnych systemów opieki zdrowotnej.

Czy wcielenie w życie zasady VBHC mogłoby przyspieszyć wprowadzanie na rynki takie jak Polska najbardziej innowacyjnych leków? Co z drogimi lekami? Czy też byłyby stosowane?

Zdecydowanie tak. Większa wydajność i zmniejszenie niepotrzebnych wydatków mogłyby poszerzyć przestrzeń do finansowania innowacji. Skupienie się na wynikach pacjentów mogłoby stworzyć zachęty do o wiele szybszego wdrażania najnowszych leków. Pracujemy wspólnie z płatnikami i decydentami nad lepszymi, bardziej elastycznymi i całościowymi metodami oceny wartości, elastycznymi systemami cenowymi oraz realistycznym finansowaniem opieki zdrowotnej i leków.

To właśnie zasady VBHC zachęcają nas do wykazywania długoterminowej wartości terapii, wspierania systemu opieki medycznej w zakresie wyników klinicznych, operacyjnych i finansowych poprzez poprawę stanu zdrowia społeczeństwa. Dzięki VBHC możliwe było wprowadzenie programów przyspieszonego dostępu do leczenia na różnych rynkach, przez co pacjenci zyskali możliwość stosowania innowacyjnych leków, co z kolei przekłada się na poprawę wydajności i wyników leczenia.

Co o zmianie systemu finansowania leczenia sądzą lekarze i pacjenci? Jak duży strach przed zmianami obserwuje pan w środowisku lekarskim i wśród urzędników?

Wszystkie podmioty w ekosystemie opieki zdrowotnej troszczą się o trwałość finansowania opieki zdrowotnej. Ta wymaga zaś kreatywnych rozwiązań i pomysłów. Jak już wspomniałem, wdrożenie koncepcji VBHC wymaga zmiany sposobu funkcjonowania opieki zdrowotnej, pomiaru jej efektywności, a także opracowania zasad, na podstawie których następuje ewentualny zwrot kosztów leczenia.

Oczywiście, każda zmiana budzi wątpliwości. Obserwujemy jednak, że koncepcja VBHC szybko zyskuje na popularności w środowisku lekarskim i nie tylko. Sądzę, że wszyscy rozumiemy, iż umowy oparte na wartościach stanowią rzeczywistą próbę zaangażowania wszystkich kluczowych uczestników systemu opieki zdrowotnej w stworzenie lepszych rozwiązań dla pacjentów cierpiących na poważne choroby.

Zamiast podchodzić do opieki nad pacjentem jak do zbioru czysto finansowych transakcji, wszystkie podmioty mają możliwość – a może i obowiązek – doprowadzenia do poprawy wyników leczenia i doświadczeń pacjenta. Wysiłki te obejmują szereg elementów. Po pierwsze: zastosowanie jaśniejszych kryteriów wyboru pacjentów objętych konkretnym leczeniem. Po drugie: zapewnienie im lepszego wsparcia już po otrzymaniu leków, aby upewnić się, że przyjmują je właściwie.

Kluczowe jest także opracowanie większej ilości metod płacenia za leki na podstawie wyników, co umożliwia dokładniejsze uchwycenie rzeczywistej wartości wytworzonej dla pacjenta, płatnika i dla społeczeństwa. I wreszcie korzystanie w opracowywaniu kompleksowych rozwiązań dla pacjentów z ogromnych postępów w naukach o danych, uczeniu maszynowym, a także z wszechobecności osobistych urządzeń mobilnych. Eksperci nie mają już żadnych wątpliwości, jak zwiększyć wartość opieki zdrowotnej. Pytanie brzmi, kto będzie przewodził procesowi zmian i jak szybko inni będą w stanie podążać za liderami.

Czy w każdej dziedzinie medycyny można zastosować zasadę płacenia za efekt?

Wdrożenie koncepcji VBHC pozwala lekarzom na podejmowanie decyzji dotyczących leczenia na podstawie wyników, pacjentom daje dostęp do lepszej opieki, a płatnikom umożliwia płacenie tylko za te usługi, które dają jak najlepsze rezultaty. Z tego powodu idea opieki zdrowotnej opartej na wartościach ma więc sens dla wszystkich zainteresowanych stron, zwłaszcza w tych obszarach, w których istnieje duża niepewność, co do wyników danej strategii leczenia.

Wprowadzanie tej idei w Europie zostało już zapoczątkowane. Decyzja o tym, kiedy, w jaki sposób i na jaką skalę można wdrożyć tę koncepcję w życie, zależy od sytuacji na konkretnym rynku.

Czego firmy takie jak Amgen oczekują od resortów zdrowia?

Amgen odgrywa i będzie odgrywał kluczową rolę w systemach opieki zdrowotnej zarówno dzięki naszym lekom, jak i rozwiązaniom medycznym oraz nowym sposobom współpracy.Traktujemy przedstawicieli resortów zdrowia jak partnerów, którym zależy na rozwoju zrównoważonych systemów opieki zdrowotnej i osiąganiu możliwie jak najlepszych rezultatów leczenia u pacjentów.

Jednym z naszych oczekiwań jest więc skupienie się na tempie, w jakim pacjenci uzyskują dostęp do nowych leków. Zdarza się bowiem, że nawet, gdy lek zostanie już zarejestrowany, to i tak mija jeszcze kilka lat, zanim pacjenci uzyskają dostęp do przełomowych często produktów leczniczych.

Po drugie, aby nadążyć za szybko zmieniającymi się cechami nowych leków, kluczowe jest rozwijanie metod oceny ryzyka/korzyści i oceny technologii medycznych (HTA). Powiązanie ceny z wartością, którą zapewnia dany lek, daje wiarygodną podstawę do ustalania cen. Dla przykładu w Finlandii zawarliśmy kontrakt oparty na wynikach dotyczący raka jelita grubego – umożliwia on refundację kosztów leczenia tych pacjentów, u których w ciągu trzech miesięcy nie uzyskano odpowiedzi na leczenie pierwszego rzutu. Również w Polsce złożyliśmy opartą na wartościach ofertę leczenia szpiczaka i oczekujemy dialogu z ministerstwem dotyczącego możliwych rozwiązań. Na całym świecie Amgen zawarł już ponad sto umów opartych na wartościach, które przewidują ewentualny zwrot kosztów zastosowanych produktów, rabaty czy zniżki w zależności od wyników leczenia. Patrząc w przyszłość, Amgen angażuje się we współpracę z przedstawicielami systemu opieki zdrowotnej, aby osiągnąć wspólny cel: zwiększenie korzyści dla pacjentów. Poza umowami dotyczącymi opieki opartej na wartościach współpracujemy z płatnikami, aby znaleźć nowe, innowacyjne sposoby współpracy, której celem jest zarówno poprawa dostępu pacjentów do leków, jak i zapewnienie przewidywalności budżetowej dla płatników.