Muzeum Ofiar Komunizmu (Victims of Communism Museum) w Waszyngtonie powstało z inicjatywy Fundacji Pamięci Ofiar Komunizmu (The Victims of Communism Memorial Foundation), powołanej przez Kongres w 1993 r. w celu edukowania społeczeństwa amerykańskiego na temat ideologii, historii i dziedzictwa komunizmu oraz działań na rzecz wolności tych, którzy nadal są zniewoleni przez reżimy komunistyczne. Siedziba Muzeum znajduje się w pobliżu Białego Domu, obok wzniesionego w 2007 r. pomnika Bogini Wolności, który jest repliką rzeźby ustawionej na placu Tiananmen w Pekinie podczas protestów w 1989 r. Środki na budowę Muzeum przekazała m.in. Polska Fundacja Narodowa – podaje IPN w komunikacie
"Wypełnianie luki w pamięci zbiorowej"
W uroczystości uczestniczył prezes IPN dr Karol Nawrocki, który jest członkiem Rady Programowej Muzeum. – Wyrażam ogromną radość i wdzięczność twórcom Muzeum Ofiar Komunizmu, w którego Radzie Programowej mam zaszczyt zasiadać, bo dzięki ich determinacji i zaangażowaniu powstała instytucja wspierająca w efektywny sposób edukację historyczną o zbrodniczym systemie komunistycznym – mówił dr Karol Nawrocki podczas ceremonii otwarcia muzeum. – Zasadniczą misją IPN jest dbanie o pamięć ofiar totalitaryzmów: niemieckiego nazizmu i sowieckiego komunizmu. Prowadząc badania naukowe, działania edukacyjne i memoratywne, wypełniamy lukę w pamięci zbiorowej obecnych pokoleń, tworząc pomost łączący z tymi, którzy przyjdą po nas – podkreślił prezes IPN i zadeklarował pomoc w rozwoju tego miejsca.
Podczas uroczystości otwarcia Muzeum zostało wyemitowane nagranie z przemówieniem wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotra Glińskiego. – Obecnie w Europie komunizm jest zjawiskiem marginalnym. Jednakże są na świecie miejsca, w których ta przestępcza ideologia nadal ma się dobrze i pochłania kolejne ofiary. Jestem przekonany, że to Muzeum, właśnie tu – w sercu Ameryki, tuż obok Białego Domu, będzie ważnym centrum wymiany myśli, dyskusji oraz edukacji i pomoże zatrzymać rozprzestrzenianie się tej przestępczej ideologii na świecie – powiedział wicepremier Gliński.
– Polska przez dziesięciolecia cierpiała z powodu komunizmu, ale potem odniosła zwycięstwo, pokonując go. To przesłanie, które daje nadzieję milionom ludzi na całym świecie, którzy dziś żyją w komunizmie – powiedział Andrew Bremberg, prezes Fundacji Pamięci o Ofiarach Komunizmu, były ambasador USA przy ONZ w Genewie.
Co będzie można zobaczyć w Muzeum?
Placówka składa się z kilku stałych ekspozycji. Opowiadają one kolejno o narodzinach komunizmu, o terrorze Stalina, a także o tych, którzy przeciwstawiali się systemowi komunistycznemu (bądź – w niektórych częściach świata – walczą z nim do dziś). Został tu przedstawiony m.in. wkład „Solidarności” i papieża Jana Pawła II w obalenie komunizmu w Europie Środkowo-Wschodniej. Nie zabrakło również miejsca dla Witolda Pileckiego – dobrowolnego więźnia Auschwitz, zamordowanego po wojnie przez komunistów.
Jednym z zadań Muzeum w Waszyngtonie jest jak najszersze ukazanie historii komunizmu i jego ofiar, także w Polsce. Dlatego zwiedzający znajdzie tam informacje o walce Polaków z bolszewicką Rosją w 1920 r., antykomunistycznym podziemiu czy o powstaniu NSZZ „Solidarność”.
Odwiedzający Muzeum będą mogli również obejrzeć dwa filmy. Pierwszy – o początkach komunizmu i Bitwie Warszawskiej, którego znaczną część stanowi „Cud nad Wisłą” i obrona Europy przed komunizmem. Drugi film to materiał, który ukazuje dramat zesłanych do gułagów. Na końcu, w ostatniej sekcji muzeum, znajdują się ekrany interaktywne z grą decyzyjną, która pozwala wcielić się w jedną z trzech postaci żyjących w systemie komunistycznym. Dzięki poznaniu indywidualnej opowieści konkretnego bohatera może lepiej zrozumieć, jak destrukcyjne dla jednostki i społeczeństw miało działanie komunistycznego aparatu represji.
Muzeum będzie otwarte dla zwiedzających od 13 czerwca 2022 r.