Narasta problem finansów państwa. Eksperci mówią o dziesiątkach miliardów zł

W sierpniu deficyt budżetowy względem lipca wyniósł 15,3 mld zł. To o jedną trzecią mniej niż średnio miesięcznie w 2025 roku (ok. 21 mld zł), ale – jak zwracają uwagę analitycy Banku Pekao – "niewystarczająco mniej by budżet znalazł się na ścieżce realizacji całorocznego deficytu". W ujęciu rocznym, liczonym za ostatnie 12 miesięcy, deficyt sięgnął już 294 mld zł (to o 5 mld zł więcej, niż przewiduje ustawa budżetowa na 2025 rok).

Potrzebne cięcia rzędu 30 mld zł

Według ekspertów, jeśli rząd chce uniknąć nowelizacji budżetu, konieczne będą oszczędności.

"W ciągu ostatnich ośmiu miesięcy wydawało przeciętnie o 7 proc. więcej, a we wrześniu będzie miało sporą transzę obligacji BGK do wykupu. Oznacza to, że musi znaleźć oszczędności na kwotę ok. 30 mld zł względem wydatków zaplanowanych w ustawie budżetowej" – przekonują analitycy Pekao.

Premier Donald Tusk uzasadnia obecną sytuację finansową koniecznością wydatków związanych z bezpieczeństwem.

Oszczędności w samorządach?

Analitycy zauważają, że Ministerstwo Finansów dotychczas odrzucało sugestie nowelizacji budżetu. Zamiast tego resort mógłby poszukać oszczędności m.in. w transferach dla samorządów. Tylko w tym roku otrzymały one 134 mld zł z PIT (wobec 48,6 mld zł rok wcześniej), co pozwoliło im na wygenerowanie nadwyżki budżetowej w wysokości 17 mld zł na koniec II kwartału. "Daje to przestrzeń Ministerstwu Finansów do obcięcia subwencji dla samorządów w drugiej połowie roku" – oceniają eksperci.

Innym rozwiązaniem może być przeniesienie części wydatków na kolejne lata lub do funduszy pozabudżetowych finansowanych przez BGK. Ekonomiści wskazują też na możliwość opóźnienia zwrotów VAT w grudniu. "Może to wygenerować nawet 10 mld zł dodatkowych wpływów w 2025 r. (kosztem wpływów w styczniu 2026)" – czytamy w analizie Pekao.

Czytaj też:
Rząd miał dopłacać chętnym 4,5 tys. zł. Program nie ruszy, bo zabrakło pieniędzyCzytaj też:
Nowy problem Domańskiego? "Silny przeciwnik"