Raport powstał w ramach procedury powszechnego przeglądu okresowego. To cykliczny mechanizm oceny każdego ze 193 państw członkowskich ONZ. Polska była poddawana ocenie już trzykrotnie: w 2008, 2012 i 2017 roku.
Tegoroczna wersja raportu wskazuje liczne zaniedbania przestrzegania praw człowieka w Polsce. Wśród nich są rekomendacje dotyczące m.in. dostępu do aborcji czy praw dla osób LGBT.
Prawa człowieka w Polsce
Dokument wskazuje, że Polska nie ratyfikowała jak dotąd kilkunastu konwencji oraz przepisów prawa międzynarodowego dotyczących praw człowieka. Chodzi m.in. o konwencję w sprawie ochrony wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem czy konwencję o ochronie praw wszystkich pracowników migrujących oraz członków ich rodzin.
Raport sporo miejsca poświęca kwestiom światopoglądowym. Jego autorzy stwierdzają, że Polska powinna „zapewnić skuteczny dostęp do bezpiecznej i legalnej aborcji” czy całkowicie zaprzestać karania m.in. pomocy przy przeprowadzeniu aborcji, jeśli nie zachodzą ku niej przesłanki wynikające z ustawy.
Innym dużym obszarem "zaniedbań" Polski jest kwestia praw osób LGBT. Według przygotowywanego dokumentu ONZ, rząd powinien "zrewidować ramy prawne", aby dopuścić możliwość zawierania tzw. małżeństw jednopłciowych. Innym zaleceniem jest zmiana kodeksu karnego, tak aby zwiększyć ochronę osób LGBTQI "przed dyskryminacją, mową nienawiści i przestępstwami z nienawiści ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową".
Pod lupą autorów raportu znalazła się także kwestia funkcjonowania polskiego wymiaru sprawiedliwości. ONZ stwierdza, że Polska powinna „zagwarantować pełną niezawisłość i bezstronność sądownictwa”.
Specyfika raportu
Dokument nie jest dla Polski wiążący. Ma jedynie charakter wskazań i rekomendacji i tworzony jest prze państwa członkowskie ONZ. Uwagi dotyczące aborcji zgłosiły Australia, Austria, Belgia, Kanada, Norwegia, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria i Nowa Zelandia.
W ten sam sposób do dokumentu trafiły również zalecenia dla Polski do Białorusi i Rosji. Mińsk żąda „zaprzestania wspierania ekstremistów i nielegalnych stowarzyszeń, które otwarcie i jednoznacznie nawołują do gwałtownej i niekonstytucyjnej zmiany władzy na Białorusi”. Z kolei Kreml domaga się od Warszawy „dokładnego zbadania wszystkich przypadki wandalizmu grobów żołnierzy radzieckich i pomników radzieckich wyzwolicieli”.
Czytaj też:
ONZ apeluje o deeskalację. "Dopóki wojna trwa, istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się"Czytaj też:
Rezolucja ONZ ws. reparacji. Mularczyk zabrał głos