Jak poinformowała Polska Agencja Prasowa, Sąd Najwyższy po 90 latach uniewinnił Wincentego Witosa i 9 innych dawnych liderów PSL i PPS skazanych w tzw. procesie brzeskim. Wyrok sanacyjnego sądu z 1932 roku został uchylony.
Zadowolenia z decyzji SN nie krył prezes Polskiego Stronnictwa Ludowego Władysław Kosiniak-Kamysz. To z inicjatywy jego partii powstał wniosek o uchylenie wyroku, który następnie podjął ówczesny Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar.
"Historyczna chwila! Po 91 latach sprawiedliwości stało się zadość! Wincenty Witos i wszyscy skazani w procesie brzeskim NIEWINNI! Dziękuję @BiuroRPO za podjęcie wniosku z inicjatywy @nowePSL. Hańba sądu brzeskiego została zmazana. Dotrzymaliśmy słowa" – napisał Kosiniak-Kamysz na Twitterze.
"Zmazanie haniebnego wyroku sądu brzeskiego było moim wielkim zobowiązaniem. Dziś udało się do tego doprowadzić. Wszystkim pokoleniom ludowców, którzy walczyli o oczyszczenie dobrego imienia Wincentego Witosa, pełnomocnikom prawnym oraz @Adbodnar DZIĘKUJĘ!" – stwierdził w kolejnym wpisie lider PSL.
Czym był proces brzeski?
W nocy z 9 na 10 września 1930 roku kilkunastu posłów opozycji zostało aresztowanych za wiedzą i zgodą władz sanacyjnych. Decyzję tę podjął Józef Piłsudski. To on sporządził zresztą liczbę osób do zatrzymania. Rozkaz aresztowania podpisał ówczesny minister spraw wewnętrznych, generał Felicjan Sławoj Składkowski. Zatrzymanie było możliwe, gdyż 30 sierpnia posłom wygasł immunitet (po rozwiązaniu Sejmu). Aresztowanie było reakcją na rosnące znaczenie i większą aktywność tzw. Centrolewu, czyli koalicji wymierzonej przeciwko sanacji.
Wszystkich zatrzymanych osadzono w Brześciu nad Bugiem, w twierdzy brzeskiej, gdzie znajdowało się więzienie wojskowe.
Prasa została poinformowana, że posłowie zostali aresztowani z powodu przestępstw kryminalnych, m.in. za kradzieże, oszustwa, oddanie strzałów do policji. Kłamstwa te były szeroko powielane przez powiązane z sanacją tytuły prasowe.
Sprawa zatrzymanych posłów miała być rozpatrzona przez Sąd Okręgowy w Warszawie. Aresztowanym zarzucano, że w okresie od roku 1928 do 9 września 1930 roku „po wzajemnem porozumiewaniu się i działając świadomie, wspólnie przygotowywali zamach, którego celem było usunięcie przemocą członków sprawującego w Polsce władzę rządu i zastąpieniu ich przez inne osoby, wszakże bez zmiany zasadniczego ustroju państwowego”. Proces brzeski rozpoczął się 26 października 1931 roku.
Wyrok został ogłoszony 13 stycznia 1932 roku. 10 posłów zostało skazanych na karę pozbawienia wolności od 1,5 do 3 lat (jednego uniewinniono). Skazani posłowie byli członkami partii PPS, PSL „Piast”, PSL „Wyzwolenie” i Stronnictwa Chłopskiego. Wincenty Witos i Kazimierz Bagiński zostali dodatkowo obciążeni karą grzywny. Wszyscy musieli opłacić koszty sądowe.
Czytaj też:
Kosiniak-Kamysz: Wiem, że programy społeczne są zawsze inwestycjąCzytaj też:
"Będziemy przeciw". Kosiniak-Kamysz zapytany o zapowiedź poseł Polski 2050