Minister spraw zagranicznych Izraela Gideon Sa’ar jednoznacznie wykluczył możliwość wypłaty odszkodowań rodzinom wolontariuszy, którzy zginęli podczas ataku izraelskiego wojska w Strefie Gazy. Wśród ofiar znajdował się Polak, Damian Soból, który stracił życie w wyniku ostrzału konwoju humanitarnego.
Decyzja izraelskich władz została ujawniona w odpowiedzi na interpelację, którą w listopadzie ubiegłego roku złożył poseł Prawa i Sprawiedliwości, Paweł Jabłoński. Parlamentarzysta domagał się informacji na temat działań polskiego rządu w celu ukarania sprawców oraz wsparcia dla rodziny zmarłego wolontariusza. Wiceminister spraw zagranicznych Władysław Teofil Bartoszewski w odpowiedzi udzielonej 20 stycznia br. poinformował, że polskie władze podejmowały liczne kroki w tej sprawie.
– Minister spraw zagranicznych Izraela Sa’ar przekazał, że izraelskie MON wciąż prowadzi postępowanie w tej sprawie – przekazał.
Starania władz o wyjaśnienie sprawy
Jednym z kluczowych działań było podpisanie przez Polskę 20 czerwca 2024 roku porozumienia z Międzynarodową Komisją Humanitarną do spraw Ustalania Faktów, której siedziba znajduje się w Bernie. Zadaniem Komisji było przygotowanie szczegółowego raportu dotyczącego okoliczności ataku oraz zgodności izraelskich działań z międzynarodowym prawem humanitarnym.
Jak ujawniono, raport końcowy został przekazany polskim władzom 18 października 2024 roku, jednak dokument ten ma status poufny. Rząd RP opracował stanowisko w tej sprawie, które zostało przyjęte przez Radę Ministrów 6 grudnia 2024 roku. Obecnie trwają starania mające na celu zniesienie klauzuli poufności i upublicznienie dokumentu.
Decyzja Izraela o odmowie wypłaty odszkodowań wywołała oburzenie wśród polskiej opinii publicznej oraz organizacji humanitarnych. Przedstawiciele organizacji pomocowych apelują do polskiego rządu o dalsze działania dyplomatyczne oraz zwiększenie presji międzynarodowej na izraelskie władze w celu uzyskania sprawiedliwości dla rodzin ofiar.
Władze RP deklarują dalsze działania mające na celu ukaranie winnych oraz wsparcie dla bliskich zmarłego wolontariusza. Bartoszewski przekazał, że sprawa była tematem rozmów na różnych szczeblach dyplomatycznych. 26 listopada 2024 roku doszło do konsultacji w tej kwestii pomiędzy wiceszefem MSZ Andrzejem Szejną a zastępcą ministra spraw zagranicznych Izraela Alizą Bin Nun.
Podobna próba miała miejsce 6 grudnia 2024 roku na Malcie, gdzie odbywała się sesja OBWE. Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski spotkał się tam ze swoim izraelskim odpowiednikiem Gideonem Sa’arem i ponownie poprosił o szczegółowe informacje dotyczące prowadzonego śledztwa.
Izraelska armia zaatakowała konwój humanitarny
W poniedziałek wielkanocny 2024 roku izraelska rakieta spadła na konwój, którym poruszali się wolontariusze organizacji humanitarnej World Central Kitchen (WCK), dostarczający żywność do Strefy Gazy. Wśród nich byli Palestyńczycy, Brytyjczyk, Australijczyk, posiadacz podwójnego obywatelstwa USA i Kanady oraz Polak, Damian Soból, mieszkaniec Przemyśla.
World Central Kitchen przekazała w oświadczeniu wydanym po tragedii, że wolontariusze poruszali się samochodami opancerzonymi i oznakowanymi logo WCK. Mimo to konwój został zaatakowany podczas wyjazdu z magazynu Deir al-Balah, gdzie zespół wyładował ponad 100 ton humanitarnej pomocy żywnościowej przywiezionej drogą morską do Gazy.
– To nie jest tylko atak na WCK, to jest atak na organizacje humanitarne pojawiające się w najstraszniejszych sytuacjach, gdy żywność jest wykorzystywana jako broń. To jest niewybaczalne – powiedziała Erin Gore, dyrektor generalna World Central Kitchen.
Organizacja poinformowała, że w związku z atakiem natychmiast wstrzymuje działalność w regionie.
Czytaj też:
Ambasador Izraela w Polsce kończy misję. "Decyzja w trybie nagłym"Czytaj też:
Palestyna w ONZ? Ambasador Izraela oburzony decyzją Polski